Sanatın her türlüsünü değerli kılan budur; asi ruhları biricik kılar, devrimci ruhların izinden gider, romantiklerin içinden geçer.

Çocukluğumda uzandığım tepeden bulutlara baktığım gibi değil artık gökyüzü.

Artık bulut, buluta benziyor.

Duygular gökyüzünde süzülen bulutlar gibi.

Ne zaman yok olup gider, ne kadar süzülür, içtense yağmur olur düşer, belki düşebilir...

Düşünceler de öyle!

Ölümüne savunulacak yanı yok!

Değerini, ağırlığını zaman belirliyor.

Kendimizi kayırıyoruz, benciliz.

Ben bu yazıyı usandığım bir yerden, daha eleştirel cümlelerle devam ettirecektim tam olarak buradan ama sistemin beni yoldan çıkarma potansiyeline direnmeye karar verdim.

Yoksa nasıl anlatılır küfürsüz!

Yoksa sormam lazım; kardeşim neden yanıyoruz cayır cayır? 

Neden zeytin ağacını kırıp, kökünden söken o makineyi bir ‘insan’ kullanıyor, nasıl yapabiliyor?

Neden bu ülkede bir insanın kalbi sökülüyor da adaleti hashtaglerden umuluyor?

Sormam lazım o zaman neden milyonlar kıt kanaat hatta aç, ama üç beş aile, yüz kere daha doğsalar bile her hayatlarında yine dünya saadetine sahip olabilecek kadar zengin?

Ama sormuyorum!

Kulağımdaki Afrika ezgileri, sesleri yolumda kalmama yardımcı oluyor.

Ben de burada direniyorum; söyleyecek sözüm varsa eğer onu insani bir yerde tüketmeye, geleceğe ‘insani’ yatırım yapmaya, gelecek kuşaklara aktarılacak kelimeler bırakmaya harcıyorum ruhumu…

Kulağımda yeni keşfettiğim bir ses var bir süredir, Sona Jobarteh.

Önce sesi ona dönmemi sağladı, ardından enstrümanı da kendi çalıyor oluşu dikkatimi toparladı, hikayesi ise bu yazının sebebi oldu.

Etnik müzikler daima radarımdaydı.

Afrika müziğini ise Salif Keita ile tanıdım ki onun hikayesi hüzünlüdür. Mali’yi kuran kraliyet soyundan gelen Keita, Afrika’da albino olmak gibi çok büyük bir sınavın içinden geçer. 

Bu tanımın altını çizmek istiyorum; Afrika’da albino olmak!

Çok tanıdık…

Siyahi ten renginden dolayı dünyanın pek çok yerinde ırkçılığa uğrayanların, beyaz renginden dolayı uğursuz saydıkları bir hastalıkla dünyaya geliyorsun, Afrika’da, prens torunu olarak…

Keita çok mütevazi hayallerle başladığı yolculuğunun yönünü, hem ailesi hem de toplum tarafından gördüğü dışlanmalar sonucu değiştirip müziğe yönelmiş.

Bazen birileri için diyorsun ki; iyi ki birileri yanına almamış, yörelerinden kovmuş.

Bazen çok tanıdık geliyor, hayret!

Salif Keita’nın yumuşacık, bazen hüzünlü bazen neşeli sesini dinlemek çok keyiflidir.

Sona’nın hikayesi ise Keita’ya göre daha avantajlı gibi görünüyor ama yine de farklı bir mücadele içeriyor. 

Sona; Afrika kökenli Griot diye tabir edilen ‘anlatıcı, aktarıcı’ köklü bir ailenin, Londra’da dünyaya gelen çocuklarından biri. Sömürücülerin en büyüklerinden İngiltere’den köklerine uzanan tersine bir hayat akışı bu.

Afrika müziğinin en bilinen enstrümanlarından Kora, yüzyıllarca erkekler tarafından kuşaktan kuşağa aktarılan bir miras olmuş. 

Sona, bu döngüyü Londra’da aldığı üst düzey batı müziği eğitimi ile yetinmeyip köklerini takip ederek kırmış. 

Griot geleneğine sahip çıkan köklü ailesinden, kora çalmayı öğrenen ilk kadın sanatçı olarak çıkmakla yetinmeyip, enstrümanını tamir edebilecek yetkinliğe de ulaşmış. 

Sona Jobarteh tıpkı aynı sahneyi paylaştığı Salif Keita gibi hüzünlü ve yumuşak ses tonuyla, virtüöz olduğu enstrümanıyla atalarının dilinde ama öğrendiği diğer tarzların harmanında dünyaya müziğini armağan etmeye devam ediyor. 

Bu köklerden yeşeren yeni filizlerin de yolunu açarak devam eden bir yolculuk…

Sanatın her türlüsünü değerli kılan budur; asi ruhları biricik kılar, devrimci ruhların izinden gider, romantiklerin içinden geçer.

Çocukluğumda uzandığım tepeden bulutlara baktığım gibi değil artık gökyüzü.

Artık bulut, buluta benziyor.